Γαλακτώματα-Γαλακτωματοποιητές-HLB

Χωρίς να είναι απόλυτος ο ορισμός αυτός, ως γαλάκτωμα έχει περιγραφεί ένα σύστημα, που αποτελείται από τουλάχιστον 2 μη μιγνυόμενες υγρές φάσεις, η μία από τις οποίες, είναι διεσπαρμένη μέσα στην άλλη υπό μορφή σταγονιδίων, διαμέτρου μεταξύ 0,1 και 0,05 mm.
Από τις φάσεις αυτές:
• εκείνη, που βρίσκεται υπό τη μορφή σταγονιδίων, ονομάζεται εσωτερική ή διεσπαρμένη ή ασυνεχής φάση,
• η άλλη, μέσα στην οποία βρίσκεται η διεσπαρμένη φάση, ονομάζεται εξωτερική ή συνεχής φάση.

Οι μη μιγνυόμενες υγρές φάσεις είναι συνήθως, το νερό και το έλαιο. Όταν αυτά τα 2 υλικά αναμειχθούν, τότε δυνατόν να προκύψουν 2 τύποι γαλακτωμάτων:
 στην περίπτωση, που το έλαιο αποτελεί τη διεσπαρμένη φάση, οπότε αναφερόμαστε σε γαλάκτωμα τύπου: έλαιο σε νερό (o/w),
 όταν το νερό είναι η διεσπαρμένη φάση, οπότε έχουμε γαλάκτωμα τύπου: νερό σε έλαιο (w/o).

Αν δύο συστατικά είναι εντελώς συμβατά, δεν σχηματίζουν μία διαχωριστική επιφάνεια, αλλά δια-συνδέονται, οπότε η ελεύθερη ενέργεια ανάμιξης, είναι μηδενική. Αντιθέτως 2 μη συμβατά συστατικά σχηματίζουν μεταξύ τους μια διαχωριστική επιφάνεια (διεπιφάνεια) κατά την ανάμειξη, η δε ελεύθερη ενέργεια σχηματισμού της είναι θετική. Η παρασκευή των γαλακτωμάτων απαιτεί ενέργεια για να διασπαρεί η εσωτερική φάση στον διαλύτη, δηλαδή ενέργεια, που απαιτείται για να επιτευχθεί ένα ορισμένο μέσο μέγεθος σταγονιδίων.

Οι παράγοντες, που καθορίζουν τον τύπο του γαλακτώματος, που θα σχηματισθεί, είναι

• η σχετική αναλογία των φάσεων, που θα αναμειχθούν,
• η μέθοδος παρασκευής του γαλακτώματος, καθώς, και
• ο τύπος των γαλακτωματοποιητών, που θα χρησιμοποιηθούν

Προκειμένου να δημιουργηθεί ένα γαλάκτωμα ελαίου σε νερό (και να παραμένει σταθερό για αρκετό χρονικό διάστημα), πρέπει να γίνει μια επεξεργασία για να ξεπεραστεί η διεπιφανειακή τάση (απωστικές δυνάμεις), μεταξύ των δύο φάσεων.

Τα γαλακτώματα ανάλογα με:
• την εξωτερική φάση,
• την συγκέντρωση και των δυο φάσεων,
• το είδος των ελαίων και κεριών της λιπαρής φάσης και
• τις α’ ύλες της υδατικής
διαφέρουν ως προς την υφή και δυνατόν να είναι:
 Από πολύ λιπαρά (π.χ. αδιάβροχα αντηλιακά) έως ελάχιστα λιπαρά (πχ μια λοσιόν καθαρισμού προσώπου)
 Από πολύ ρευστά (όπως πχ ένα after save milk) έως πολύ πηχτά (όπως πχ Nivea cream)
 δροσερά (π.χ aftersun),
 λαμπερά η ματ,
 μαλακά η σκληρά ,
 γλοιώδη η στεγνά, κ.α.

Εξαιτίας της φυσικής ασυμβατότητας ελαίου και νερού, η διασπορά του ενός στο άλλο, για να σχηματιστεί γαλάκτωμα, απαιτεί παροχή ενέργειας, ώστε το υλικό, που πρόκειται να διασπαρεί και να αποτελέσει τη διεσπαρμένη φάση του γαλακτώματος να διατμηθεί σε πολύ μικρά σταγονίδια ή σφαιρίδια, δημιουργώντας έτσι, τις πολύ μικρές επιθυμητές επιφάνειες επαφής με την εξωτερική φάση. Αυτή η διάτμηση της μιας φάσης σε σταγονίδια, έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της επιφάνειας επαφής, μεταξύ των δύο υγρών και μάλιστα, εκθετικά, με τη μείωση της διαμέτρου των σταγονιδίων.

Για να αποφύγουμε τον διαχωρισμό των φάσεων, προσθέτουμε συγκεκριμένες ουσίες, που μειώνουν τη διεπιφανειακή τάση, τις επιφανειοδραστικές ουσίες.

Η ενέργεια, που χρειάζεται για τη δημιουργία γαλακτώματος, εξαρτάται
• από τον τύπο του γαλακτώματος, που επιθυμούμε να σχηματίσουμε (μέγεθος σταγονιδίων),
• το ιξώδες των υλικών, που θα αναμειχθούν και
• από τις ιδιότητες των υγρών, που πρόκειται να γαλακτωματοποιηθούν

Γαλακτωματοποιητές είναι μόρια, που αποτελούνται από
• ένα waterloving (υδρόφιλο) τμήμα, και
• ένα oilloving (λιπόφιλο) τμήμα.

Η επιλογή των κατάλληλων γαλακτωματοποιητικών ουσιών είναι ιδιαίτερα κρίσιμη για την σταθερότητα ενός γαλακτώματος και καθορίζεται, λαμβάνοντας υπόψη:

• το υδρόφιλο λιπόφιλο ισοζύγιο (Ηydrορhilic – Lipophilic Βalance ΗLΒ) και
• τη Θερμοκρασία αναστροφής της φάσης (Phase Inversion Temperature PIT).

Το HLB είναι ένα αριθμητικό σύστημα, που δεικνύει πώς αλληλεπιδρούν τα ελαιώδη συστατικά της φόρμουλας με το λιπόφιλο τμήμα των γαλακτωματοποιητών.

Όλοι οι γαλακτωματοποιητές έχουν καταταγεί σε ένα πίνακα με τιμές από το 1-20. Όσο υψηλότερη είναι η τιμή, >10 τόσο πιό υδρόφιλος είναι ο γαλακτωματοποιητής (υδατοδιαλυτός). Όσο χαμηλότερη είναι η τιμή, <10 τόσο πιο λιπόφιλος είναι ο γαλακτωματοποιητής (λιποδιαλυτός).

Προκειμένου να παρασκευασθεί ένα σωστό γαλάκτωμα, το οποίο θα έχει δυνατότητα να παραμείνει ανθεκτικό για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα (που αναγράφεται και στην ετικέττα ενός εκάστου σκευάσματος), είναι πολύ σημαντικό να επιλεγεί, βάσει συγκεκριμένης διαδικασίας, ο ιδεώδης, ένας, ή και περισσότεροι, γαλακτωματοποιητές, που θα ενδείκνυνται για την συγκεκριμένη φόρμουλα, το ποσοστό συμμετοχής τους, καθώς και μια άλλη βοηθητική ουσία, ο παχυντής / thickener, που θα σταθεροποιήσει το γαλάκτωμα, αλλά και θα καθορίσει και την υφή του. Επίσης, σημαντικό ρόλο παίζει η ακριβής τήρηση της διαδικασίας, παροχή ενέργειας (θερμικής και μηχανικής), η οποία θα μετασχηματισθεί σε χημική ενέργεια (δεσμών), προκειμένου να “δέσει” το γαλάκτωμα.

Τα ανωτέρω διδάσκονται διεξοδικά με σύγχρονα εποπτικά και άρτια τεχνολογικά μέσα, στα πλαίσια ενός μαθήματος χρονικής διάρκειας δύο (2) ωρών. Καλύπτεται πλήρως η θεωρία, με λεπτομερείς αναφορές σε εξειδικευμένα θέματα, που άπτονται της φύσης, δομής, ιξώδους και ιδιαίτερων χαρακτηριστικών ενός καλλυντικού παρασκευάσματος, που φέρει την μορφή κρέμας, και προορίζεται για απολύτως συγκεκριμένη χρήση, αξιολογώντας παράλληλα και επιλέγοντας τα κατάλληλα εξειδικευμένα, για κάθε τύπο και κατάσταση δέρματος, δραστικά συστατικά, τα οποία και θα κάνουν την διαφορά. Δίδεται πλήθος Σημειώσεων (ψηφιακών), καθώς και Βεβαίωση Παρακολούθησης.

Μετά την παρακολούθηση της ανωτέρω θεωρίας, καθώς και της αντίστοιχης των κρεμών, οι μαθητές είναι σε θέση να κάνουν κτήμα τους τον τρόπο παρασκευής μιας οιασδήποτε κρέμας Προσώπου ή Σώματος, παρακολουθώντας και συμμετέχοντας ενεργά στο αντίστοιχο μάθημα, που θα περιλαμβάνει θεωρία και παρασκευή αυτής.

❖ Τα καλλυντικά προϊόντα των εργαστηρίων μας παρασκευάζονται με απόλυτα φυσικές πρώτες ύλες (100%)